CHI CỤC TRỒNG TRỌT VÀ BẢO VỆ THỰC VẬT TỈNH NGHỆ AN
Vai trò hoa quả và một số giải pháp nâng cao chất lượng, giá trị
Hoa quả là nguồn thực phẩm hàng ngày đối với người dân chúng ta, chúng cung cấp nguồn dinh dưỡng quan trọng cho con người như: Carbohydrates, chất khoáng, vitamins, đặc biệt là vitamins A (đu đủ, xoài,…) và vitamins C (cam, quýt, bưởi,…), các vi lượng thiết yếu cho sức khỏe của con người, đặc biệt trẻ em, phụ nữ có thai, người già và người bệnh. Chính vì lẽ đó tìm hiểu để biết hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng, giá trị hoa quả đối với người sản xuất, người sử dụng thậm chí người trung gian buôn bán, lưu trữ đều có thể nói là rất cần thiết.
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), giai đoạn 2015-2019, Việt Nam có khoảng 924.000 ha cây ăn trái. Sản xuất hoa quả của Việt Nam tăng bình quân 15%/năm. Thu ngoại tệ từ xuất khẩu rau quả năm 2020 là 3,26 tỷ USD. Hoa quả Việt Nan hiện đã được xuất khẩu đến trên 60 nước, xuất khẩu rau quả của Việt Nam qua các năm (quả chiếm khoảng 80% tổng giá trị). (Theo số liệu của cục Chế biến, bộ Nông nghiệp & PTNT, năm 2020). Trong những năm gần đây, xuất khẩu rau, quả từ Trung Quốc sụt giảm nhưng tăng trưởng mạnh ở các thị trường lớn khác như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Australia. Nhiều nhà xuất khẩu đang chuyển hướng sang các thị trường châu Âu, nơi các sản phẩm của họ được hưởng thuế suất 0% theo Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU. Cụ thể, theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang châu Âu năm 2021 đạt 303 triệu USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo TTXVN, Việt Nam đã thu về gần 2 tỷ USD từ xuất khẩu rau quả trong 7 tháng đầu năm 2022.
Chúng ta đều biết yếu tố quyết định chất lượng hoa quả như: Hình dáng bên ngoài (dưa hấu, đu đủ, thanh long, chôm chôm, mít,…), màu sắc (thanh long, đu đủ, xoài, nhãn, chuối,…), độ cứng (vú sữa, xoài, bưởi, cam, quýt,…), hương thơm (sầu riêng, xoài,…), các hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất, mức độ vệ sinh và an toàn thực phẩm (nấm mốc, dư lượng hóa chất độc hại và kim loại nặng,…). Như vậy, các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hoa quả như: Giống, môi trường canh tác là đất đai, khí hậu và thời tiết; phương pháp tưới tiêu, bón phân và phun thuốc trừ sâu; cách thức thu hoạch; thời điểm; vận chuyển, đóng gói và bảo quản; phương pháp và điều kiện vận chuyển; cách chuẩn bị và công nghệ xử lý trước bảo quản; công nghệ áp dụng và điều kiện bảo quả.
Với nhu cầu con người ngày càng tăng, bên cạnh các yếu tố về lượng, yếu tố chất lượng hoa quả yêu cầu ngày càng khắt khe hơn. Đặc biệt là yêu cầu từ các nước nhập khẩu như: Hình dáng và màu sắc tự nhiên tươi và không khuyết tật, độ cứng đạt yêu cầu, không thay đổi nhiều hương thơm và mùi vị, không nhiễm sâu bệnh và nấm mốc, hàm lượng dinh dưỡng đạt yêu cầu, dư lượng hóa chất độc hại dưới mức tối đa cho phép, tiện dụng và mới lạ, sản phẩm được chứng nhận bởi một tổ chức có thẩm quyền, bao bì với nhãn hiệu kèm theo thông tin, xuất xứ của hàng hóa, thân thiện với môi trường
Để đạt được điều đó công nghệ xử lý hoa quả trước bảo quản là vấn đề rất quan trọng, các công nghệ xử lý qua tìm hiểu hiện đang áp dụng như: Xử lý bằng Ozone; xử lý bằng nước nóng, thích hợp cho thị trường Nhật; xử lý bằng hơi nước nóng (45-47oC) để diệt bướm, ấu trùng nhộng, trứng trong hoa quả, đặc biệt cho xoài và các loại hoa quả nhiệt đới khác, thích hợp cho thị trường Nhật, Úc, một số nước ở châu Âu, ... ; Xử lý bằng bức xạ nhiệt, thích hợp cho thị trường Mỹ; Xông Methyl bromide diệt nhiều loại sâu bệnh, ít độc hại, dễ sử dụng, nhưng ảnh hưởng tầng Ozone. Do đó phương pháp này chỉ thích hợp với hoa quả xuất cho các thị trường các nước đang phát triển nhưng không được thị trường các nước phát triển chấp nhận nên thay thế bằng phương pháp xử lý tia Gamma-Rays (Chiếu xạ) để diệt trùng, diệt sâu bệnh, côn trùng và vi khuẩn bằng cách phá hủy DNA, ngăn chặn sự nẩy mầm (hành củ, khoai tây, trì hoãn quá trình chín cho vài loại trái cây nhiệt đới, gây sự biến đổi trong tế bào, xuyên thủng chiều sâu của thùng chứa, xuyên thủng hàng hóa đóng gói hoặc để đống. Phương pháp chiếu xạ được phép sử dụng cho hoa quả và thực phẩm xuất đi các thị trường khó tính như: Mỹ, Úc,... Đặc biệt ngoài hoa quả phương pháp này còn có thể áp dụng cho các loại: Hạt, bột, khoai tây,…
Các yếu tố ảnh hưởng lớn tới kết quả bảo quản rất cần xem xét để kiểm soát như: Nhiệt độ, độ ẩm môi trường, nồng độ của hỗn hợp khí, ông nghệ xử lý trước khi bảo quản, phương tiện và bao bì khi bảo quản, cách sắp xếp trong kho bảo quản, sự lưu chuyển không khí trong kho, thời gian bảo quản nhằm tác dụng: Giảm tốc độ hô hấp, hạn chế tốc độ giảm chất lượng, trì hoãn quá trình chín và già, giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch, kéo dài thời gian tiêu thụ, mở rộng địa bàn tiêu thụ, chờ thời điểm giá cao để bán.
Như vậy, có thể nói vai trò rau, quả nói chung và hoa quả nói riêng đóng vai trò quan trọng trong ngành sản xuất trồng trọt, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người sản xuất và góp phần đem lại nguồn thu ngoại tệ cho đất nước. Như vậy, để nâng cao thời gian bảo quản, giữ được chất lượng mong muốn, nâng cao giá trị hàng hóa của hoa quả việc tìm hiểu về cách thức trồng trọt, thu hoạch. Đặc biệt, công việc xử lý trước bảo quản và nắm bắt các nguyên lý về cách thức để bảo quản hoa quả đối với người sản xuất cũng như người tiêu dùng, sử dụng là rất đáng quan tâm để tổ chức thực hiện.
Thảo Dân
Chúng ta đều biết yếu tố quyết định chất lượng hoa quả như: Hình dáng bên ngoài (dưa hấu, đu đủ, thanh long, chôm chôm, mít,…), màu sắc (thanh long, đu đủ, xoài, nhãn, chuối,…), độ cứng (vú sữa, xoài, bưởi, cam, quýt,…), hương thơm (sầu riêng, xoài,…), các hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất, mức độ vệ sinh và an toàn thực phẩm (nấm mốc, dư lượng hóa chất độc hại và kim loại nặng,…). Như vậy, các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hoa quả như: Giống, môi trường canh tác là đất đai, khí hậu và thời tiết; phương pháp tưới tiêu, bón phân và phun thuốc trừ sâu; cách thức thu hoạch; thời điểm; vận chuyển, đóng gói và bảo quản; phương pháp và điều kiện vận chuyển; cách chuẩn bị và công nghệ xử lý trước bảo quản; công nghệ áp dụng và điều kiện bảo quả.
Với nhu cầu con người ngày càng tăng, bên cạnh các yếu tố về lượng, yếu tố chất lượng hoa quả yêu cầu ngày càng khắt khe hơn. Đặc biệt là yêu cầu từ các nước nhập khẩu như: Hình dáng và màu sắc tự nhiên tươi và không khuyết tật, độ cứng đạt yêu cầu, không thay đổi nhiều hương thơm và mùi vị, không nhiễm sâu bệnh và nấm mốc, hàm lượng dinh dưỡng đạt yêu cầu, dư lượng hóa chất độc hại dưới mức tối đa cho phép, tiện dụng và mới lạ, sản phẩm được chứng nhận bởi một tổ chức có thẩm quyền, bao bì với nhãn hiệu kèm theo thông tin, xuất xứ của hàng hóa, thân thiện với môi trường
Để đạt được điều đó công nghệ xử lý hoa quả trước bảo quản là vấn đề rất quan trọng, các công nghệ xử lý qua tìm hiểu hiện đang áp dụng như: Xử lý bằng Ozone; xử lý bằng nước nóng, thích hợp cho thị trường Nhật; xử lý bằng hơi nước nóng (45-47oC) để diệt bướm, ấu trùng nhộng, trứng trong hoa quả, đặc biệt cho xoài và các loại hoa quả nhiệt đới khác, thích hợp cho thị trường Nhật, Úc, một số nước ở châu Âu, ... ; Xử lý bằng bức xạ nhiệt, thích hợp cho thị trường Mỹ; Xông Methyl bromide diệt nhiều loại sâu bệnh, ít độc hại, dễ sử dụng, nhưng ảnh hưởng tầng Ozone. Do đó phương pháp này chỉ thích hợp với hoa quả xuất cho các thị trường các nước đang phát triển nhưng không được thị trường các nước phát triển chấp nhận nên thay thế bằng phương pháp xử lý tia Gamma-Rays (Chiếu xạ) để diệt trùng, diệt sâu bệnh, côn trùng và vi khuẩn bằng cách phá hủy DNA, ngăn chặn sự nẩy mầm (hành củ, khoai tây, trì hoãn quá trình chín cho vài loại trái cây nhiệt đới, gây sự biến đổi trong tế bào, xuyên thủng chiều sâu của thùng chứa, xuyên thủng hàng hóa đóng gói hoặc để đống. Phương pháp chiếu xạ được phép sử dụng cho hoa quả và thực phẩm xuất đi các thị trường khó tính như: Mỹ, Úc,... Đặc biệt ngoài hoa quả phương pháp này còn có thể áp dụng cho các loại: Hạt, bột, khoai tây,…
Các yếu tố ảnh hưởng lớn tới kết quả bảo quản rất cần xem xét để kiểm soát như: Nhiệt độ, độ ẩm môi trường, nồng độ của hỗn hợp khí, ông nghệ xử lý trước khi bảo quản, phương tiện và bao bì khi bảo quản, cách sắp xếp trong kho bảo quản, sự lưu chuyển không khí trong kho, thời gian bảo quản nhằm tác dụng: Giảm tốc độ hô hấp, hạn chế tốc độ giảm chất lượng, trì hoãn quá trình chín và già, giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch, kéo dài thời gian tiêu thụ, mở rộng địa bàn tiêu thụ, chờ thời điểm giá cao để bán.
Như vậy, có thể nói vai trò rau, quả nói chung và hoa quả nói riêng đóng vai trò quan trọng trong ngành sản xuất trồng trọt, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người sản xuất và góp phần đem lại nguồn thu ngoại tệ cho đất nước. Như vậy, để nâng cao thời gian bảo quản, giữ được chất lượng mong muốn, nâng cao giá trị hàng hóa của hoa quả việc tìm hiểu về cách thức trồng trọt, thu hoạch. Đặc biệt, công việc xử lý trước bảo quản và nắm bắt các nguyên lý về cách thức để bảo quản hoa quả đối với người sản xuất cũng như người tiêu dùng, sử dụng là rất đáng quan tâm để tổ chức thực hiện.
Thảo Dân
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập37
- Hôm nay5,310
- Tháng hiện tại295,426
- Tổng lượt truy cập5,840,881
Video Clip