CHI CỤC TRỒNG TRỌT VÀ BẢO VỆ THỰC VẬT TỈNH NGHỆ AN
Tổng kết công tác Trồng trọt và BVTV năm 2025
Chiều ngày 08 tháng 01 năm 2025, tại nhà khách Nghệ An Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tổ chức tổng kết công tác Trồng trọt và Bảo vệ thực vật năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025.
Tham dự hội nghị có các thành phần:
- Về phía cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn: Đại diện lãnh đạo Trung tâm BVTV vùng khu 4; Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng IV.
- Về phía Sở Nông nghiệp và PTNT: Có đồng chí Võ Thị Nhung – Phó giám đốc sở dự chỉ đạo hội nghị cùng các đồng chí đại diện các phòng (phòng quản lý Kỹ thuật và KHCN; Kế hoạch tài chính; Tổ chức; Thanh tra Sở).
Đại diện các đơn vị: Chi cục Chăn nuôi và Thú y; Chi cục chất lượng, chế biến và phát triển thị trường; Chi cục kiểm lâm; Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư; Chi cục Thủy Lợi; Chi cục kinh tế hợp tác và PTNT).
- Đại diện lãnh đạo, cán bộ chuyên quản Phòng an ninh kinh tế - Công an Tỉnh.
- Về phía các huyện, thành phố, thị xã: Có đại diện lãnh đạo các phòng nông nghiệp – phòng kinh tế; Trung tâm dịch vụ nông nghiệp.
Cùng toàn thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động Chi cục trồng trọt và BVTV.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, đồng chí Võ Thị Nhung – Phó giám đốc sở ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương các kết quả đạt được về công tác Trồng trọt và BVTV trong năm 2024 của chi cục, đặc biệt là công tác tham mưu xây dựng các đề án sản xuất (vụ Xuân; vụ Hè thu – Mùa; Vụ Đông). Theo dõi sát diễn biến về thời tiết, tiến độ sản xuất cũng như làm tốt Công tác điều tra phát hiện – dự tích dự báo sớm các đối tượng dịch hại giúp sở có chủ trương chỉ đạo các địa phương triển khai sản xuất và phòng trừ dịch hại bảo vệ an toàn sản xuất để hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch sản xuất trồng trọt tỉnh giao trong năm 2024 góp phần vào sự tăng trưởng chung của ngành nông nghiệp năm 2024 đạt 1.233.177,86 tấn lương thực. Đồng chí đưa ra một số nội dung chỉ đạo, định hướng, giao Chi cục tập trung thực hiện, chú trọng các đề án Bộ Nông nghiệp và PTNT ban hành để xây dựng kế hoạch tham mưu Sở như đề về sản xuất và sử dụng phân bón vi sinh; sử dụng thuốc BVTV sinh học; đề án sản xuất rau tập trung, an toàn truy xuất nguồn gốc; đề án IPHM; đề án phát triển sắn bền vững,…và thực hiện các nhiệm vụ tại Nghị định 112 về quản lý đất trồng lúa,…để cùng ngành nông nghiệp phấp đấu hoàn thành và vượt chỉ tiêu, kế hoạch tỉnh giao chào mừng đại hội Đảng bộ Sở, đại hội Đảng bộ các cấp, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX và đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.
* Kết quả đạt được trong năm 2024.
Kết quả công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành
- Tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành:
+ Quyết định số 04/2024/QĐ-UBND ngày 16/02/2024 của UBND tỉnh Nghệ An quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Nghệ An.
+ Quyết định 761/QĐ-UBND ngày 29/3/2024 của UBND tỉnh Nghệ An về việc phê duyệt vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Nghệ An.
+ 03 Chỉ thị của Ủy ban nhân dân tỉnh về tăng cường sản xuất: Vụ Xuân, Vụ Hè thu mùa; Vụ Đông.
+ Các đề án của tỉnh trong lĩnh vực Trồng trọt và Bảo vệ thực vật như: đề án IPHM, đề án sản xuất và sử dụng thuốc BVTV sinh học…
+ Quyết định 1119/QĐ-UBND ngày 08/5/2024 về công bố, quy trình 03 TTHC liên quan đến cấp giấy phép vận chuyển thuốc BVTV; Quyết định 508/QĐ-UBND ngày 07/3/2024 về TTHC lĩnh vực giống cây trồng; Quyết định 2731/QĐ-UBND ngày 18/10/2024 về 03 TTHC liên quan đến thẩm định sử dụng tầng đất mặt đối với công trình sử dụng đất lúa …
+ Báo cáo tổng kết Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; báo cáo tổng kết Luật Trồng trọt. + Dự thảo Quyết định ban hành Kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên đất trồng lúa năm 2025; dự thảo Quyết định Ban hành danh mục các loại cây trồng lâu năm được chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa tại địa bàn tỉnh Nghệ An.
- Tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT ban hành:
+ 03 Đề án sản xuất các vụ: Vụ Xuân, Hè thu Mùa, Vụ Đông.
+ Tham mưu Sở NN&PTNT ban hành 02 văn bản chỉ đạo theo dõi và phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng.
+ Tham mưu, báo cáo Sở Nông nghiệp và PTNT 12 báo cáo về tiến độ sản xuất, tình tình dịch hại phục vụ báo cáo giao ban Sở hàng tháng đảm bảo thời gian, chất lượng.
- Chi cục đã ban hành các văn bản:
+ Chi cục đã quản lý, thực hiện tốt hệ thống phần mềm quản lý chỉ đạo và điều hành văn bản. Các văn bản tiếp nhận đều được xử lý kịp thời theo đúng chức năng của từng phòng, trạm và theo chức năng vị trí của từng cán bộ công chức[1].
+ Ban hành kịp thời, có chất lượng các văn bản chỉ đạo về chuyên môn[2].
+ Tham mưu và tổ chức thực hiện kế hoạch diệt chuột năm 2024 tại các địa phương đảm quy định. Chi cục đã tổ chức mua sắm, bàn giao và hướng dẫn cho 15 huyện, thành phố, thị xã với 30.314,14 kg thuốc chuột để thực hiện kế hoạch diệt chuột bảo vệ cây trồng.
Kết quả thực hiện nhiệm vụ chuyên môn
* Công tác Trồng trọt
Trong năm 2024, tổng diện tích các cây lương thực có hạt đạt 214.321,29 ha, sản lượng lương thực có hạt năm 2024 ước đạt 1.233.177,86 tấn (đạt 103,17 %) so với kế hoạch. Trong đó:
- Cây lúa: Tổng diện tích đạt 168.009,24 ha, năng suất đạt 60,34 tạ/ha, sản lượng đạt 1.014.384,81 tấn.
- Cây ngô: Tổng diện tích đạt 46.222,05 ha, năng suất đạt 47,34 tạ/ha, sản lượng đạt 218.793,05 tấn.
- Chi cục đã tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa kém hiệu quả. Hướng dẫn các địa phương thực hiện chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả, sang một số cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn[3].
- Về cấp và giám sát mã số vùng trồng: Đã cấp cho 51 vùng trồng nội địa với diện tích 406,31 ha cho các cây trồng như: lúa, lạc, rau, dưa lưới, dưa chuột, dưa hấu, bưởi, mía, cam, tỏi, bí xanh, nho, cam. Đã tổ chức giám sát 21 vùng trồng. Qua giám sát đã thu hồi 02 mã số vùng trồng do tổ chức không có nhu cầu sử dụng mã số trong thời gian tới; đình chỉ 04 mã vùng trồng và đến nay đã được khắc phục; 15 vùng trồng trong quá trình giám sát.
- Tổ chức điều tra đánh giá thực trạng sản xuất sắn, dứa trên địa bàn toàn tỉnh để từ đó đưa ra giải pháp, định hướng phát triển trong thời gian tới.
* Công tác Bảo vệ thực vật
- Công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo:
+ Công tác điều tra phát hiện, DTDB luôn được chú trọng và thực hiện có hiệu quả. Đầu các vụ sản xuất, trên cơ sở đề án sản xuất của Sở, Chi cục đã thực hiện được 04 phương án phòng trừ dịch hại cây trồng, 02 dự tính dự báo tình hình sinh vật gây hại chính trên cây trồng và giải pháp phòng trừ để tham mưu cho Sở NN&PTNT, các ngành liên quan, các địa phương làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch theo dõi, tổ chức chỉ đạo phòng trừ. Cử nhiều cán bộ tham gia các đoàn công tác của Sở, thành lập các đoàn công tác tại các địa phương để phối hợp tổ chức thực hiện; kiểm tra, hướng dẫn, chỉ đạo nông dân, các đơn vị chủ rừng, cá nhân theo dõi, tổ chức phòng trừ sâu bệnh hại trên cây trồng kịp thời, có hiệu quả.
+ Nhờ làm tốt công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo nên các sinh vật gây hại chính đều được phát hiện, chỉ đạo phòng trừ kịp thời, hiệu quả ngay khi mới phát sinh ở diện hẹp, không để dịch hại bùng phát trên diện rộng[4].
- Kết quả công tác chỉ đạo phòng trừ:
Tổng diện tích nhiễm các loại sâu, bệnh hại cây trồng trong năm 2024 là 50.890,72 ha[5]. Tổng diện tích được tổ chức phun phòng trừ 76.663,45ha [6].
Nhìn chung, trong năm 2024 công tác chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh hại đã được các địa phương triển khai thực hiện tốt, đặc biệt trên những diện tích có mật độ sâu, tỷ lệ bệnh cao cơ bản đã được phòng trừ kịp thời có hiệu quả. Tuy nhiên vẫn còn một số diện tích không được phòng trừ kịp thời nên ít nhiều bị ảnh hưởng đến năng suất.
* Công tác Kiểm dịch thực vật nội địa
- Quản lý sinh vật hại trên giống cây trồng nhập nội, giống cây trồng mới: Đã theo dõi trên 94 giống lúa và 38 giống ngô có nguồn gốc từ Trung Quốc - Bộ giống của Syngenta Việt Nam đưa về gieo trồng trên địa bàn tỉnh …. Qua theo dõi chỉ phát hiện thấy các dịch hại thông thường, không phát hiện thấy sinh vật gây hại lạ, sinh vật thuộc đối tượng kiểm dịch thực vật của Việt Nam[7].
- Quản lý sinh vật gây hại trên vật thể bảo quản trong kho: Tại Nghệ An hàng năm các đơn vị đã nhập khẩu một lượng nông sản từ nước ngoài về với mục đích làm lương thực, làm thức ăn chăn nuôi … Trong năm đã tiến hành điều tra, theo dõi sinh vật gây hại bảo quản trong kho tại 08 cơ sở sản xuất, gia công và chế biến nông sản với tổng khối lượng 16.195 tấn (gồm đậu nành, lạc, vừng các loại, đậu đen, ngô, lúa, gạo, ...), trên tổng diện tích 13.010 m2 kho. Kết quả, không phát hiện thấy sinh vật gây hại lạ, sinh vật thuộc đối tượng kiểm dịch thực vật của Việt Nam.
- Quản lý vật thể nhiễm đối tượng KDTV đã xử lý tại cửa khẩu được đưa về sử dụng tại địa phương: Chi cục đã làm việc, kiểm tra Công ty CP khai thác khoáng sản Hà An Phát về việc nhập khẩu 72 tấn Ngô hạt từ Pakistan nhiễm mọt (Trogoderma granarium Everts (sống). Kết quả chưa phát hiện thấy đối tượng kiểm dịch thực vật Việt Nam đặc biệt là đối tượng mọt TG (Trogoderma granarium Everts).
- Giám sát xử lý vật thể thuộc diện KDTV bảo quản tại địa phương: Kiểm tra, giám sát xử lý vật thể của Chi nhánh Công ty khử trùng Việt Nam tại Nghệ An trên 24.850 tấn sắn lát (khoảng 53.000 m3) bằng hoạt chất Aluminiumphosphide (Quickphos 56%). Kết quả hoạt động xông hơi khử trùng được thực hiện đúng quy định, đảm bảo an toàn cho người, môi trường chung
* Công tác quản lý vật tư nông nghiệp (giống, phân bón, thuốc BVTV)
a) Quản lý giống cây trồng:
- Đã tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT cấp quyết định công nhận 38 cây đầu dòng (28 cây hồng, 10 cây chanh) và 02 vườn cây đầu dòng với tổng diện tích 800 m2 (01 vườn mít và 01 vườn chanh không hạt).
- Kiểm tra, lấy mẫu đánh giá chất lượng: Tổ chức 02 cuộc kiểm tra về giống cây trồng tại 30 cơ sở, tiến hành lấy 25 mẫu giống lúa để kiểm định chất lượng, kết quả phát hiện 03 mẫu giống không đạt quy chuẩn kỹ thuật tương ứng chiếm 12% (Lỗi vi phạm là hạt cỏ dại, hạt khác giống vượt mức cho phép). Tham mưu xử phạt 03 cơ sở vi phạm với số tiền 37.500.000 đồng.
- Thực hiện tốt công tác điều tra, đánh giá cơ cấu giống, năng suất các trà lúa theo các khung thời vụ phục vụ cho công tác hướng dẫn chỉ đạo cơ cấu các vụ tiếp theo. Kết quả:
+ Vụ Xuân 2024, tổng diện tích gieo cấy 90.981,31 ha/KH 90.500 ha, đạt 100,53 % so với kế hoạch. Trong đó, diện tích lúa lai 43.737,31 ha, chiếm 48,07 %. Diện tích lúa thuần 47.244 ha, chiếm 51.93 %. Tổng số giống lúa gieo cấy trong vụ Xuân là 96 giống (lúa thuần 59 giống chiếm 61,5%, lúa lai 22 giống chiếm 22,9%), lúa khảo nghiệm diện rộng 15 giống chiếm 15,6%. Các giống có diện tích lớn như: VNR20, TBR225, Bắc Thịnh, Thiên ưu 8, Khang dân 18, Thái Xuyên 111, Long Hương 8117, VT404, Phú ưu 978, VT 868,....Diện tích lúa chất lượng cao: 50.341,47 ha, chiếm 55,33 %.
+ Vụ Hè Thu, Mùa 2024: Có hơn 80 loại giống lúa được sử dụng với tổng diện tích gieo cấy 77.116,93 ha Trong đó, diện tích lúa thuần 67.672,18 ha, đạt 87,75%. lúa lai 9.444,75 ha, đạt 13,25%. Diện tích lúa chất lượng 27.446,97 ha, đạt 35,59 %. Một số giống có diện tích lớn như: Khang dân 18, VNR 20, SL9, Thiên ưu 8.
+ Phối hợp có hiệu quả với các địa phương trong theo dõi, tổ chức hội thảo đánh giá các giống khảo nghiệm trên địa bàn tỉnh
b) Về quản lý phân bón:
- Chi cục đã dự báo và tham mưu nhu cầu sử dụng phân bón cho các loại cây trồng trong năm 2024.
- Tổ chức 01 lớp bồi dưỡng chuyên môn và cấp giấy chứng nhận chuyên môn về phân bón cho 109 cá nhân.
- Thông báo tiếp nhận hợp quy phân bón cho 04 tổ chức và xác nhận quảng cáo phân bón cho 04 tổ chức.
- Lấy mẫu kiểm tra đánh giá chất lượng phân bón tại 15 cơ sở buôn bán với tổng số 30 mẫu, qua kiểm tra phát hiện 9 mẫu không đạt quy chuẩn kỹ thuật tương ứng chiếm 30%[8]. Qua kiểm tra Chi cục đã tham mưu xử lý 06 cơ sở với số tiền 31.510.000 đồng. Kết quả xử lý vi phạm kịp thời đã có tác động tích cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh phân bón trên địa bàn
c) Về quản lý thuốc BVTV
- Chi cục đã tổ chức 01 lớp bồi dưỡng chuyên môn và cấp giấy chứng nhận chuyên môn về thuốc Bảo vệ thực vật cho 90 cá nhân.
- Thực hiện tốt công tác kiểm tra, điều tra đánh giá tình hình sử dụng thuốc BVTV trên một số cây trồng chính; công tác cấp và quản lý giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV ngày càng chặt chẽ.
- Kiểm tra, lấy mẫu đánh giá chất lượng: Lấy mẫu kiểm tra đánh giá chất lượng thuốc BVTV tại 15 cơ sở buôn bán với tổng số 30 mẫu, qua kiểm tra phát hiện 3 mẫu không đạt quy chuẩn kỹ thuật tương ứng chiếm 10%[9]. Qua kiểm tra Chi cục đã tham mưu xử lý 06 cơ sở với số tiền 12.250.000 đồng. Kết quả xử lý vi phạm kịp thời đã có tác động tích cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn
* Công tác tập huấn, chuyển giao KHCN vào sản xuất
- Công tác tuyên truyền, tập huấn cho người sản xuất: Năm 2024, chi cục đã tổ chức trên 76 lớp tập huấn chuyển giao kiến thức về canh tác, sử dụng thuốc và phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng, an toàn vệ sinh thực phẩm cho trên 3.700 nông dân[10].
- Tập huấn tuyên truyền quy định pháp luật cho cơ sở buôn bán, địa phương: Tổ chức 04 cuộc tuyên truyền, hướng dẫn Ủy ban nhân dân xã kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh vật tư nông nghiệp tại 04 xã (thị Trấn Nghĩa Đàn, xã Nghĩa Lâm huyện Nghĩa Đàn, xã Xuân Lâm, xã Nam Giang huyện Nam Đàn); 07 lớp tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về buôn bán Vật tư nông nghiệp cho 450 cơ sở kinh doanh.
- Về chuyển giao KHCN: Thực hiện 5 lớp huấn luyện về IPM cho 150 nông dân (02 lớp IPM trên cây lúa, 02 lớp huấn luyện IPM sâu keo mùa thu hại ngô; 01 lớp IPM trên cây chè). Xây dựng, triển khai 06 mô hình sản xuất lúa thích ứng biến đổi khí hậu với tổng diện tích 144 ha, 06 mô hình sản xuất rau đảm bảo an toàn thực phẩm, 01 mô hình trồng và chăm sóc cam có quy mô 5ha tại Yên thành, 01 mô hình điểm theo dõi điều tra dự tính dự báo sinh vật gây hại trên lúa theo vùng sinh thái.
* Công tác môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm
a) Về công tác Môi trường: Tổ chức 24 cuộc hội nghị tuyên truyền thu gom bao bì, vỏ chai thuốc BVTV qua sử dụng (Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT) cho 1.200 người tham gia. Đã tổ chức thu gom, tiêu hủy triệt để 03 tấn bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng tại các địa phương.
b) Vệ sinh an toàn thực phẩm
- Tổ chức 02 cuộc kiểm tra, làm việc với 12 địa phương (ủy ban nhân dân xã) về công tác an toàn thực phẩm tại các vùng sản xuất trọng điểm rau, chè. Kiểm tra trực tiếp tình hình chấp hành công tác ATTP của người dân trên đồng ruộng.
- Kiểm tra, đánh giá dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên rau, quả trong sản xuất, kinh doanh địa bàn tỉnh Nghệ An. Đã tiến hành lấy 25 mẫu rau, củ, quả để phân tích dư lượng. Kết quả phân tích các mẫu rau không phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép.
Nguyễn Đình Hương
[1] Tiếp nhận 3.954 văn bản đến, ban hành 845 văn bản đi qua hệ thống Vnptioffice.vn trong đó: 477 công văn, báo cáo; 296 Quyết định và 72 tờ trình.
[2] Ban hành 17 văn bản chỉ đạo theo dõi và phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng, 04 phương án phòng trừ dịch hại cây trồng, 02 dự tính dự báo tình hình sinh vật gây hại chính trên cây trồng và giải pháp phòng trừ, 02 báo chỉ đạo phòng trừ và hướng dẫn phòng trừ cho các đối tượng sâu bệnh hại; 52 số thông báo định kỳ, 12 số thông báo tháng.
[3] Năm 2024 toàn tỉnh đã chuyển đổi được 390,546 ha. Trong đó: Chuyển đổi sang cây hàng năm 355,636 ha (chuyển đổi sang cây hàng năm trên đất chuyên trồng lúa là 20,336 ha, trên đất 01 vụ lúa là 6,3 ha, trên đất lúa nương là 329 ha). Các đối tượng cây trồng chuyển đổi bao gồm: rau các loại, sen, lạc. Diện tích chuyển đổi sang cây trồng lâu năm: 7,23 ha (chuyển đổi trên đất chuyên trồng lúa là 1,43 ha, trên đất 01 vụ lúa là 5,8 ha). Các đối tượng cây trồng chuyển đổi bao gồm: Ổi, táo, mít, chuối. Diện tích chuyển sang trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản là 20,45 ha (trên đất chuyên trồng lúa là 6,95 ha, trên đất 01 vụ lúa là 13,5 ha)
[4] Điển hình năm 2024 đã dự báo chính xác, chỉ đạo phòng trừ kịp thờ các đối tượng chính như: Rầy nâu-rầy lưng trắng, bệnh Đạo ôn, sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân, bệnh khô vằn, bệnh bạc lá- ĐSVK, bệnh đen lép hạt,.. hại lúa, bệnh chết héo, sâu đo, sâu nâu hại cây keo, chấu chấu hại mét, sâu róm hại thông...
[5] Cây lúa 40.884,66 ha; ngô 898,6 ha; lạc 630,7ha; rau dưa 652,7ha; Cam chanh 565,5 ha; thông 2.925,86 ha; keo 571 ha; mét 50 ha...
[6] Cây lúa 71.976,90 ha, ngô 999 ha, lạc 217 ha, Rau dưa các loại 1.073 ha, mía 693; thông 1.242,...
[7] Phát hiện có 12 đối tượng gây hại thông thường lúa, 08 đối tượng thông thường trên ngô
[8] Lỗi vi phạm chủ yếu là do hàm lượng các chất vi lượng, bổ sung không đảm bảo tiêu chuẩn
[9] 01 mẫu Hàm lượng hoạt chất không đạt theo quy đinh; 01 mẫu thuốc BVTV giả (kết quả phân tích thiếu 01 hoạt chất), 01 mẫu hàm lượng hoạt chất cao hơn mức cho phép
[10] Tổ chức 10 lớp về phương pháp điều tra phát hiện dự tính dự báo và phòng trừ dịch hại; 14 lớp tập huấn về công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa; 33 lớp lựa chọn và ứng dụng các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu trong sản xuất nông nghiệp; 10 lớp về sử dụng an toàn hiệu quả thuốc bảo vệ thực vật, 9 lớp về an toàn thực phẩm.
Tác giả bài viết: Nguyễn Đình Hương
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập8
- Hôm nay1,805
- Tháng hiện tại6,378
- Tổng lượt truy cập7,605,947
Video Clip