CHI CỤC TRỒNG TRỌT VÀ BẢO VỆ THỰC VẬT TỈNH NGHỆ AN
Giải pháp kiểm soát bệnh héo rũ do nấm Fusarium sp gây hại dưa lưới trồng trong nhà kính tại Nghệ An
Giải pháp ghép dưa lưới lên gốc ghép kháng bệnh, điều kiện sản xuất nhà kính có nhiều thuận lợi hơn đồng ruộng, có thể khắc phục được những rào cản để mở rộng sản xuất bền vững, có hiệu quả kinh tế cao.
Bệnh héo rũ do nấm Fusarium oxysporum trên trên họ bầu bí đã gây tổn thất nghiêm trọng trong nhiều năm qua tại Nghệ An. Nấm Fusarium oxysporum được biết là loài nấm đặc biệt, bào tử hậu của chúng có thể tồn tại nhiều năm trong đất ngay cả khi không có cây ký chủ.
Năm 2008, nấm Fusarium oxysporum f. sp. niveum gây bệnh chết cây con trong vườn ươm và héo rũ nghiêm trọng cho cây dưa hấu trên đồng ruộng tại huyện Nghĩa Đàn. Trên cây bí xanh, bệnh được ghi nhận lần đầu tiên tại huyện Anh Sơn vào năm 2020. Bệnh đã gia tăng về phạm vi và mức độ nghiêm trọng ở nhiều huyện trồng bí như: Thanh Chương, Quỳnh Lưu, Nghĩa Đàn, ... Những cánh đồng trồng bí đao liên tục nhiều năm có tỷ lệ héo rất cao (50-70%), tỷ lệ bệnh không ngừng gia tăng. Một số cánh đồng do nguồn bệnh tích lũy quá cao không còn được sử dụng để sản xuất bí nữa. Các giải pháp sử dụng thuốc BVTV hóa học liên tục được áp dụng nhưng không đem lại hiệu quả. Do đó, cùng với áp dụng giải pháp luân canh cây trồng khác họ, giải pháp sử dụng gốc ghép kháng bệnh đã cung cấp một biện pháp kiểm soát hiệu quả đối với bệnh héo rũ. Kết quả, giống bầu trắng (L. siceraria) địa phương đã được cán bộ kỷ thuật Chi cục áp dụng làm gốc ghép trên cả hai loại cây trồng là dưa hấu và bí xanh bước đầu đã đem lại hiệu quả. Chiến lược kiểm soát bệnh héo rũ thông qua phương pháp ghép này đã trở nên phổ biến hơn vì đây là biện pháp thay thế hiệu quả cho việc xông hơi, khử trùng đất, một biện pháp kiểm soát đang bị loại bỏ trên toàn thế giới do lo ngại về ô nhiễm môi trường.
Mô hình trình diễn phương pháp ghép dưa hấu lên gốc bầu trắng được tiến hành năm 2008 và mô hình ghép bí xanh lên cùng loại gốc ghép này vào năm 2021 đều đem lại hiệu quả phòng trừ rất cao. Hầu hết cây ghép khi được trồng lên ruộng nhiễm bệnh nặng ở vụ trước đều sống sót cho năng suất, chất lượng cao. Tuy nhiên phương pháp ghép này có phần xa lạ đối với người nông dân, có độ khó nhất định, đòi hỏi sự khéo léo khi thực hiện trong khi nhu cầu về số lượng cây ghép trên đồng ruộng rất lớn nên vẫn chưa thể tuyên truyền, chuyển giao nhân rộng trong sản xuất.
Đối mặt với thực trạng dưa lưới trong nhà kính hiện nay, bước đầu chúng tôi cũng xác định sự có mặt của nấm Fusarium sp trên mẫu bệnh, triệu chứng héo rũ điển hình là cây chết héo, mạch dẫn hóa nâu, xuất hiện sợi nấm màu cam trên vết bệnh. Trên cơ sở đó, chúng tôi đề xuất giải pháp ghép dưa lưới lên gốc ghép kháng bệnh, điều kiện sản xuất nhà kính có nhiều thuận lợi hơn đồng ruộng, có thể khắc phục được những rào cản để mở rộng sản xuất. Việc sử dụng cây giống nhiễm bệnh ghép vào gốc ghép bầu kháng bệnh được xác định là biện pháp kiểm soát khả thi duy nhất hiện nay, có khả năng ngăn ngừa lây nhiễm cho cây trồng trong đất có hàm lượng mầm bệnh cao để kiểm soát bệnh héo rũ do nấm Fusarium sp trên dưa lưới trồng trong nhà kính ở Nghệ An.
Năm 2008, nấm Fusarium oxysporum f. sp. niveum gây bệnh chết cây con trong vườn ươm và héo rũ nghiêm trọng cho cây dưa hấu trên đồng ruộng tại huyện Nghĩa Đàn. Trên cây bí xanh, bệnh được ghi nhận lần đầu tiên tại huyện Anh Sơn vào năm 2020. Bệnh đã gia tăng về phạm vi và mức độ nghiêm trọng ở nhiều huyện trồng bí như: Thanh Chương, Quỳnh Lưu, Nghĩa Đàn, ... Những cánh đồng trồng bí đao liên tục nhiều năm có tỷ lệ héo rất cao (50-70%), tỷ lệ bệnh không ngừng gia tăng. Một số cánh đồng do nguồn bệnh tích lũy quá cao không còn được sử dụng để sản xuất bí nữa. Các giải pháp sử dụng thuốc BVTV hóa học liên tục được áp dụng nhưng không đem lại hiệu quả. Do đó, cùng với áp dụng giải pháp luân canh cây trồng khác họ, giải pháp sử dụng gốc ghép kháng bệnh đã cung cấp một biện pháp kiểm soát hiệu quả đối với bệnh héo rũ. Kết quả, giống bầu trắng (L. siceraria) địa phương đã được cán bộ kỷ thuật Chi cục áp dụng làm gốc ghép trên cả hai loại cây trồng là dưa hấu và bí xanh bước đầu đã đem lại hiệu quả. Chiến lược kiểm soát bệnh héo rũ thông qua phương pháp ghép này đã trở nên phổ biến hơn vì đây là biện pháp thay thế hiệu quả cho việc xông hơi, khử trùng đất, một biện pháp kiểm soát đang bị loại bỏ trên toàn thế giới do lo ngại về ô nhiễm môi trường.
Mô hình trình diễn phương pháp ghép dưa hấu lên gốc bầu trắng được tiến hành năm 2008 và mô hình ghép bí xanh lên cùng loại gốc ghép này vào năm 2021 đều đem lại hiệu quả phòng trừ rất cao. Hầu hết cây ghép khi được trồng lên ruộng nhiễm bệnh nặng ở vụ trước đều sống sót cho năng suất, chất lượng cao. Tuy nhiên phương pháp ghép này có phần xa lạ đối với người nông dân, có độ khó nhất định, đòi hỏi sự khéo léo khi thực hiện trong khi nhu cầu về số lượng cây ghép trên đồng ruộng rất lớn nên vẫn chưa thể tuyên truyền, chuyển giao nhân rộng trong sản xuất.
Đối mặt với thực trạng dưa lưới trong nhà kính hiện nay, bước đầu chúng tôi cũng xác định sự có mặt của nấm Fusarium sp trên mẫu bệnh, triệu chứng héo rũ điển hình là cây chết héo, mạch dẫn hóa nâu, xuất hiện sợi nấm màu cam trên vết bệnh. Trên cơ sở đó, chúng tôi đề xuất giải pháp ghép dưa lưới lên gốc ghép kháng bệnh, điều kiện sản xuất nhà kính có nhiều thuận lợi hơn đồng ruộng, có thể khắc phục được những rào cản để mở rộng sản xuất. Việc sử dụng cây giống nhiễm bệnh ghép vào gốc ghép bầu kháng bệnh được xác định là biện pháp kiểm soát khả thi duy nhất hiện nay, có khả năng ngăn ngừa lây nhiễm cho cây trồng trong đất có hàm lượng mầm bệnh cao để kiểm soát bệnh héo rũ do nấm Fusarium sp trên dưa lưới trồng trong nhà kính ở Nghệ An.
Tác giả bài viết: Ths. Đậu Thị Vinh
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập132
- Hôm nay1,805
- Tháng hiện tại6,522
- Tổng lượt truy cập7,606,091
Video Clip