Những kết quả bước đầu, xu hướng thúc đẩy canh tác lúa bền vững và nâng cao thu nhập cho người trồng lúa

 

Ngày 17/02/2025, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An đã phối hợp với Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Bắc Trung Bộ và Công ty Green Carbon INC (Nhật Bản) tổ chức hội thảo với chủ đề: “Tạo tín chỉ carbon trong sản xuất lúa”. Hội thảo là dịp để đánh giá kết quả bước đầu của dự án “Công nghệ tưới ngập khô xen kẽ trong canh tác lúa thích ứng với biến đổi khí hậu” và thảo luận về các giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững, tăng thu nhập cho người trồng lúa thông qua việc tạo tín chỉ carbon.
Kết quả bước đầu:
Năng suất tăng, phát thải giảm, thu nhập cải thiện Dự án được triển khai từ đầu năm 2024 với sự tham gia của 4.903 hộ dân tại huyện Hưng Nguyên. Qua hai vụ sản xuất (Xuân và Hè thu), công nghệ tưới ngập khô xen kẽ (AWD) đã cho thấy hiệu quả rõ rệt.
1. Tiết kiệm nước tưới – Giảm chi phí sản xuất Công nghệ tưới ngập khô xen kẽ (AWD) giúp điều tiết nước thông minh bằng cách để ruộng khô tự nhiên giữa các lần tưới, chỉ bơm nước khi mực nước hạ xuống dưới 15 cm. Qua theo dõi thực tế: Vụ Xuân 2024: Số lần bơm tưới giảm 2,5 lần so với phương pháp tưới ngập liên tục. Vụ Hè thu 2024: Số lần bơm tưới giảm 1,6 lần. Nhờ giảm lượng nước tưới, người nông dân tiết kiệm chi phí đáng kể, đặc biệt trong vụ Hè thu – thời điểm nắng nóng và nhu cầu nước cao.
2. Năng suất lúa tăng – Tăng thu nhập cho nông dân mặc dù lượng nước tưới giảm, năng suất lúa không bị ảnh hưởng mà còn tăng nhẹ: Vụ Xuân 2024: Năng suất tăng 3,2% - 5,2%. Vụ Hè thu 2024: Năng suất tăng 1,1% - 3,4%. Nguyên nhân là do chế độ tưới AWD giúp rễ lúa phát triển sâu hơn, cây cứng cáp hơn, khả năng chống đổ tốt hơn. Thực tế cho thấy, tỷ lệ lúa đổ trong vụ Xuân giảm từ 40% (phương pháp truyền thống) xuống 20% khi áp dụng AWD.
3. Giảm phát thải khí mêtan – Tạo tín chỉ carbon Khí mêtan (CH₄) phát thải từ ruộng lúa là một trong những nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính, với khả năng giữ nhiệt cao gấp 25 lần so với CO₂. Áp dụng công nghệ tưới AWD đã giúp: Vụ Xuân 2024 (lúa gieo): Giảm phát thải CH₄ 55,01% so với tưới ngập liên tục. Vụ Hè thu 2024 (lúa gieo): Giảm phát thải CH₄ 66,67%.
Giảm phát thải khí mêtan không chỉ góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải của Việt Nam tại COP26 và COP28, mà còn tạo cơ hội cho người dân tham gia thị trường tín chỉ carbon – một hướng đi mới đầy tiềm năng trong sản xuất lúa gạo bền vững.
4. Thay đổi nhận thức, chuyển đổi tư duy canh tác
Trong năm 2024, dự án đã tổ chức 1 hội thảo cấp huyện và 9 lớp tập huấn cấp xã với hàng trăm lượt nông dân tham gia. Qua đó, người dân được trang bị kiến thức về:
  Kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD).
  Lợi ích của việc giảm phát thải và tiềm năng tạo tín chỉ carbon.
  Quy trình canh tác lúa bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chị Nguyễn Thị Hoa (xã Châu Nhân) chia sẻ: “Ban đầu, chúng tôi không tin việc để ruộng khô lại giúp lúa tốt hơn. Nhưng sau vụ Xuân, thấy lúa đẻ nhánh tốt, ít sâu bệnh, ít đổ ngã mà lại tiết kiệm tiền bơm nước, ai cũng muốn tham gia.”
 Xu hướng thúc đẩy canh tác lúa bền vững trong thời gian tới
Tại hội thảo ngày 17/2/2025, các chuyên gia từ Viện KHKT Nông nghiệp Bắc Trung Bộ và Công ty Green Carbon INC đã chỉ ra rằng, việc mở rộng áp dụng công nghệ tưới AWD không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn là giải pháp chiến lược để phát triển nông nghiệp bền vững.
Dưới đây là các định hướng chính:
1. Mở rộng diện tích áp dụng công nghệ AWD
Kết quả tích cực tại huyện Hưng Nguyên là cơ sở để nhân rộng mô hình sang các địa phương khác trong tỉnh Nghệ An. Dự kiến trong vụ Xuân 2025, diện tích áp dụng AWD sẽ tăng thêm 30%, tập trung ở các xã có hệ thống thủy lợi thuận lợi.
2. Tích hợp các giải pháp canh tác tiên tiến
AWD sẽ được kết hợp với các mô hình canh tác tiên tiến như:
 • 1 phải 5 giảm (1P5G): Giảm giống, phân, nước, thuốc BVTV, thất thoát sau thu hoạch.
 • 3 giảm 3 tăng (3G3T): Giảm giống, phân bón, thuốc trừ sâu; tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả.
 • SRI (hệ thống thâm canh lúa cải tiến): Giảm lượng giống gieo sạ, tăng năng suất, tiết kiệm chi phí.
3. Tham gia thị trường tín chỉ carbon quốc tế
Giảm phát thải khí mêtan là cơ hội để ngành lúa gạo Việt Nam tham gia thị trường tín chỉ carbon. Theo các chuyên gia từ Green Carbon INC, với việc giảm hàng chục nghìn tấn CO₂e/năm, huyện Hưng Nguyên hoàn toàn có thể đăng ký chứng chỉ carbon quốc tế, tạo nguồn thu nhập bổ sung cho nông dân.
Ông Takashi Hiroshi, đại diện Green Carbon INC, cho biết:
“Việt Nam có tiềm năng rất lớn trong việc giảm phát thải khí mêtan từ sản xuất lúa. Việc áp dụng công nghệ AWD không chỉ giúp giảm phát thải mà còn giúp nông dân hưởng lợi từ việc bán tín chỉ carbon trong tương lai.”
 4. Tăng cường đào tạo, nâng cao nhận thức
Kế hoạch năm 2025 sẽ tổ chức thêm 15 lớp tập huấn tại các xã triển khai mới, chú trọng vào:
 • Hướng dẫn kỹ thuật tưới AWD.
 • Cách thức tham gia thị trường tín chỉ carbon.
 • Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Canh tác lúa xanh – Tương lai bền vững không chỉ là dịp tổng kết thành quả của dự án mà còn mở ra những cơ hội mới cho sản xuất lúa gạo tại huyện Hưng Nguyên. Công nghệ tưới ngập khô xen kẽ (AWD) đã chứng minh được hiệu quả trong việc tiết kiệm nước, tăng năng suất, giảm phát thải và đặc biệt là tiềm năng tham gia thị trường tín chỉ carbon quốc tế.
Với sự đồng hành của Viện KHKT Nông nghiệp Bắc Trung Bộ, Green Carbon INC và chính quyền địa phương, huyện Hưng Nguyên đang từng bước xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường, góp phần nâng cao thu nhập cho người trồng lúa và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.
Tương lai của nền nông nghiệp xanh, sạch, hiệu quả đang rộng mở – bắt đầu từ những bước đi vững chắc hôm nay.