Vai trò, trách nhiệm 4 nhà trong liên kết sản xuất nông nghiệp

Thứ ba - 14/01/2025 21:12 118 0

            Sản xuất nông nghiệp hiện nay đang có sự chuyển biến mạnh mẽ từ “Tư duy sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với nhu cầu thị trường. Phát huy lợi thế vùng, miền, địa phương, tổ chức sản xuất kinh doanh nông nghiệp theo chuỗi giá trị, dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo” sản xuất ra cái thị trường cần với chi phí thấp nhất mà đem lại giá trị cao nhất vì thế xu thế hiện nay là Liên kết sản xuất có sự gắn kết của các nhà (nhà nông, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà nước). Vậy vai trò, trách nhiệm của các nhà là gì ?
          1, Nhà nông (người dân): Là người trực tiếp sản xuất, có ruộng đất, là người thực hiện chính tất cả công việc trong quá trình sản xuất từ khâu làm đất, gieo trồng, chăm sóc, bón phân, phòng trừ dịch hại, thu hoạch, bảo quản, chế biến,...vì vậy người dân có vai trò, trách nhiệm rất quan trọng đó là:
          Thứ nhất: về đất đai, thực tế hiện nay mỗi hộ dân đang sản xuất trên một số ruộng nhất định (tuy đã được dồn điền đổi thửa) nhưng vẫn còn manh mún, diện tích nhỏ trong lúc yêu cầu của sản xuất liên kết là phải tập trung, quy mô lớn để thực hiện đồng bộ các khâu trong một quy trình kỹ thuật khép kín. Vì vậy đòi hỏi các hộ dân phải có sự liên kết, hợp tác chặt chẽ, thống nhất với nhau (những nhà không có khả năng sản xuất thì cho thuê đất” để có một diện tích đất nhất định đáp ứng yêu cầu liên kết với doanh nghiệp, HTX,...tổ chức sản xuất.
          Thứ hai: về thực hiện quy trình sản xuất, nhất thiết người dân trong vùng sản xuất phải tham gia lớp tập huấn kiến thức chuyên môn về sản xuất liên kết, trong quá trình thực hiện phải tự giác chấp hành, thực hiện đúng các biệp pháp kỹ thuật đã được tập huấn và chỉ đạo giám sát của cán bộ (cơ quan chuyên môn hoặc của doanh nghiệp, HTX,...) người trực tiếp cùng nông dân từ khâu làm đất, gieo trồng, chăn sóc, bón phân, phòng trừ dịch hại, thu hoạch, sơ chế,...Trong đó phải đặc biệt tuân thủ việc sử dụng cân đối phân bón, chủng loại thuốc BVTV (được phép sử dụng) và phải bảo đảm thời gian cánh ly cho từng loại sản phẩm,...
          Thứ ba: người dân phải hình thành thói quen ghi chép sổ sách các thông tin về tình hình sản xuất đầu vào từ việc làm đất, ngày xuống giống, bón phân, phun thuốc, loại phân, loại thuốc,...nhằm phục vụ cho việc truy xuất nguồn gốc khi cần thiết.
          Thứ tư: người dân ngoài tuân thủ các vấn đề nêu trên thì luôn phải tìm hiểu, cập nhật các thông tin về nhu cầu thị trường, chính sách của nhà nước,... để vận dụng trong quá trình sản xuất; nếu sản xuất theo hợp đồng với doanh nghiệp thì phải thực hiện nghiêm chỉnh các điều khoản đã ký, không vì lợi ích trước mắt mà làm sai quy trình sản xuất hoặc bán sản phẩm khi thị trường có đối tác thu mua với giá cao hơn,...phải gắn mình với doanh nghiệp, tổ sản xuất hay HTX để sản xuất phát triển bền vững cùng có lợi.
          Tóm lại: Người dân phải thực hiện tốt vai trò của mình và phải có trách nhiệm với cộng đồng, với sản phẩm của mình làm ra, không vì lợi nhuận trước mắt mà phải có tính lâu dài cùng làm, cùng hưởng, khó khăn chia sẻ.

          2, Nhà doanh nghiệp (công ty, HTX,...): giữ vai trò vô cùng quan trọng, là đầu mối liên kết giữa 3 nhà “nhà nông, nhà khoa học, nhà nước”, đặc biệt là khâu bao tiêu sản phẩm, quyết định thành bại trong sản xuất liên kết. Nếu người dân làm tốt vai trò, trách nhiệm của mình nhưng nhà doanh nghiệp không đủ năng lực, không nhạy bén tìm kiếm thị trường, không bao tiêu hết sản phẩm với giá có lợi cho người dân, để người dân tự lo thì sản xuất cũng thất bại. Vì vậy nhà doanh nghiệp phải làm tốt vai trò, trách nhiệm sau:
          Xác định lợi thế, sở trường, thực lực của doanh nghiệp mình để có chiến lược đầu tư đúng khi liên kết với nông dân sản xuất;
          Tìm hiểu kỹ về địa điểm, đặc điểm tập quán, trình độ, năng lực, khẳ năng đáp ứng về diện tích, diều kiện phục vụ sản xuất,...của người dân nơi định đầu tư để có giải pháp tốt nhất trong quá trình thực hiện;
          Tình hiểu kỹ về nhu cầu tiêu thụ của thị trường, liên kết hợp đồng với nơi tiêu thụ “xuất khẩu, siêu thị, nhà hàng, nhà trường, công ty, cửa hàng,...” để có cơ sở đầu ra ổn định từ đó định hướng nông dân sản xuất theo nhu cầu tiêu thụ;
          Tìm hiểu lợi thế của các doanh nghiệp cung ứng đầu vào (giống, phân bón, thuốc BVTV,...) để hướng dẫn nông dân tự mua hoặc tốt nhất là liên kết tiêu thụ trực tiếp cho họ nhằm đáp ứng yêu cầu đối với quy trình sản xuất của mình (có thể đầu tư cho dân vay sau thanh toán vào sản phẩm);
          Căn cứ vào nhu cầu thực tế của doanh nghiệp liên kết với các nhà khoa học, nhà quản lý để được giúp đỡ, tư vẫn về lựa chọn quy trình kỹ thuật, sử dụng sản phẩm đầu vào, tìm thị trường tiêu thụ, chỉ đạo, giám sát, kiểm tra trong quá trình sản xuất,...đặc biệt trong việc xử lý sai phạm hợp đồng;
          Nắm rõ các văn bản quy định của nhà nước, các chính sách hiện hành để tổ chức thực hiện một cách có hiệu quả nhất. Đồng thời trong quá trình triển khai phải kịp thời kiến nghị, đề xuất với nhà quản lý tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn về thủ tục hành chính, chính sách,... để có sự điều chỉnh đáp ứng yêu cầu sản xuất.
          3, Nhà khoa học: Đóng vai trò quan trọng trong chuỗi sản xuất ra sản phẩm nông nghiệp; ở tầm vĩ mô nhà khoa học là người nghiên cứu tạo ra các loại giống mới, các loại thuốc BVTV, phân bón, xây dựng quy trình công nghệ sản xuất tiên tiến,...để người sản xuất lựa chọn sản phẩm của nhà khoa học áp dụng vào thực tế sản xuất; ở tầm vi mô các nhà khoa học liên kết trực tiếp với người sản xuất, với doanh nghiệp để chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mà mình đã nghiên cứu.
Vì vậy, nếu có sự vào cuộc mạnh mẽ của nhà khoa học, sự đón nhận, hưởng ứng nhiệt tình của nhà nông và doanh nghiệp thì sẽ nâng được giá trị sản xuất lên rất lớn từ kết quả nghiên cứu của nhà khoa học.

4, Nhà Nước (nhà quản lý): là nhạc trưởng để tạo ra một hành lang pháp lý phù hợp đảm bảo cho sự liên kết 3 nhà chặt chẽ và hiệu quả. Cần có những cơ chế quản lý chặt chẽ trong việc quản lý chất lượng đầu vào, đầu ra của sản phẩm, có chế tài phù hợp về giải quyết tranh chấp trong liên kết giữa các nhà, đặc biệt là hợp đồng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm giữa nhà doanh nghiệp và nhà nông;
Nhà nước phải có cơ chế chính sách đủ mạnh, dễ thực hiện để hỗ trợ cho người sản xuất (nhà nông) khi gặp thiên tai dịch bệnh; có chính sách hỗ trợ người sản xuất đầu tư ứng dụng khoa học kỹ thuật tiến tiến, cơ giới hoá,...; có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp; chính sách hỗ trợ nhà khoa học để đưa nhanh sản phẩm nghiêm cứu của mình đến với người sản xuất. Chính sách: phải cụ thể, rõ ràng, thủ tục thanh toán đơn giản dễ thực hiện và phải định lượng được cụ thể cho từng nội dung cần hỗ trợ để người dân, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học biết thực hiện.
Nhà nước phải có chiến lược cụ thể hỗ trợ doanh nghiệp, HTX để xây dựng sản phẩm có thương hiệu “tên tuổi” tiêu thụ trên thị trường trong và ngoài tỉnh.
Tóm lại: nếu có sự vào cuộc đồng bộ của 4 nhà, làm hết vai trò, trách nhiệm của mình trong quá trình sản xuất thì nhất định sản xuất liên kết sẽ có bước tiến phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới./.

Nguyễn Đình Hương

Tác giả bài viết: Nguyễn Đình Hương