CHI CỤC TRỒNG TRỌT VÀ BẢO VỆ THỰC VẬT TỈNH NGHỆ AN
Quàn lỹ phòng trừ cỏ dại trong sản xuất Lúa
Cỏ dại là đối tượng dịch hại quan trọng đối với sản xuất Lúa. Cỏ cạch tranh ánh sáng, nước, dinh dưỡng với Lúa làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của Lúa dẫn đến giảm năng xuất, chất lượng thậm chí không cho thu hoạch vì vậy tác hại của cỏ dại là rất nghiêm trọng. Để hạn chế cỏ trong sản suất lúa hiện nay việc làm cỏ có thể được áp dụng bằng nhiều biện pháp khác nhau như: làm cỏ bằng tay, bằng dụng cụ cào, bàn chà đẩy, bằng thuốc trừ cỏ,...mỗi biện pháp đều có ưu điểm và hạn chế của nó. Chúng tôi giới thiệu một số đặc điểm của cỏ và biện pháp quản lý phòng trừ cỏ dại trên ruộng Lúa để người sản xuất tham khảo và áp dụng.
1. Một số đặc điểm của cỏ dại trên ruộng lúa
- Phân loại: Trên ruộng lúa có 3 nhóm cỏ chính
+ Nhóm cỏ hòa bản (cỏ lá hẹp): Lá hẹp dài, gân lá song song, thân tròn, thường rỗng, lá thường đứng và mọc thành 2 hàng dọc theo thân: Cỏ lồng vực, đuôi phụng, lúa cỏ,…
+ Nhóm cỏ lác: Lá mọc thành 3 hàng dọc theo thân, thân thường cứng và có 3 cạnh: Cỏ chác, cỏ cháo, cỏ lác rận, cói bông,…
+ Nhóm cỏ lá rộng: Lá thường rộng, đa dạng, gân lá sắp xếp theo nhiều cách khác nhau, không song song: Rau bợ, rau mác bao, rau mương, xà bông, vẩy ốc,…
Cỏ lồng vực
- Hình thức sinh sản:
+ Sinh sản bằng hạt (cỏ lồng vực, cỏ chác, cỏ lác,…)
+ Sinh sản vừa bằng hạt vừa bằng đoạn thân rễ (đuôi phụng, rau bợ, rau mác,...)
- Khả năng phát tán lây lan
+ Hạt cỏ phát tán bằng nhiều con đường: Nhờ gió (hạt cỏ nhỏ và nhẹ theo gió bay đi nơi khác), nước tưới chảy từ ruộng này qua ruộng khác, con người mang từ nơi này qua nới khác, qua gia súc (phân bón,…).
- Hình thức tồn tại: Cỏ có thể tồn tại bằng hạt, thân rễ, đốt thân,...Tồn tại trong đất, lẫn trong hạt giống, trong phân bón, trong tàn dư cây trồng
- Sức chống chịu và khả năng tồn tại: Trong điều kiện bất lợi cỏ dại thích ứng tốt hơn cây trồng (hạn hán, lạnh, ngập úng, nghèo dinh dưỡng). Hạt cỏ có khả năng nảy mầm sau khi bị chôn vùi trong ruộng 3- 5 năm (tuỳ loài).
2. Quản lý phòng trừ cỏ dại trên ruộng Lúa.
- Làm đất: Để hạn chế cỏ mọc sau khi gieo cấy, công việc đầu tiên trong chuỗi các biện pháp quản lý phòng trừ cỏ dại là biện pháp làm đất. Trong vụ đông xuân việc lấy nước ngâm đất “làm dầm” rất có ý nghĩa, vì việc “làm dầm” sẽ làm cho cỏ đã mọc thì thối và chết, còn hạt cỏ chưa mọc thì không mọc được. Tuy nhiên do thời gian từ sau thu hoạch vụ Hè thu – mùa đến vụ Xuân rất dài do vậy trên thực tế không thể “làm dầm” liên tục được mà sẽ có một thời gian đất khô, vào thời gian này cỏ mọc từ thân, từ hạt rất nhiều “đây là cơ hội để bà con diệt bớt quần thể cỏ trên ruộng”. Kinh nghiệm cho thấy một số vùng cỏ mọc quá nhiều gây khó khăn cho việc làm đất nên bà con nông dân có thể dùng thuốc có hoạt Metsulfuron Methyl (Ally 20DF, Super–Al 20 DF, Alyrius 200EC,…) xử lý sau 5-7 ngày cỏ khô cháy chết thì tiến hành làm đất rồi ngâm dầm một thời gian trước khi làm đất lần cuối để gieo cấy.Trước khi gieo cấy phải bừa kỹ làm mặt ruộng bằng phẳng, làm sao khi cho nước vào là phải phủ kín hết mặt đất, không để đất gồ ghề nổi trên mặt nước cỏ sẽ mọc nhiều ở chỗ đất nổi này.
- Kỹ thuật gieo, cấy: Sản xuất Lúa hiện nay tồn tại 2 phương thức đó là Cấy và Gieo vãi (gieo thẳng). Vậy để hạn chế cỏ trên 2 loại diện tích gieo – cấy này bà con cần chú ý:
+ Đối với diện tích gieo thẳng: Sau khi làm đất bằng phẳng, lên luống xong phải tiến hành gieo ngay và gieo với lượng giống vừa phải, lúa thuần chỉ từ 2,5 - 3,0kg/sào, không gieo qúa dày. Việc gieo mật độ vừa phải sẽ tạo điều kiện cho lúa mọc khỏe, đẻ nhánh sớm tập trung ngay từ đầu và lúa sinh trưởng nhanh sẽ hạn chế được cỏ mọc.
+ Đối với ruộng cấy: Sau làm đất, chỉ để lượng nước trong ruộng vừa đủ và duy trì thường xuyên, không để ruộng khô sẽ hạn chế được cỏ mọc từ hạt. Cấy với mật độ hợp lý cho từng loại giống, từng vùng đất, áp dụng cấy mạ non 2,5 – 3lá, cấy thưa, cấy ít dảnh (lúa lai chỉ 01 dảnh) theo quy trình thâm canh lúa cải tiến “SRI”) tạo điều kiện cho lúa sinh trưởng đẻ nhánh sớm sẽ hạn chế được cỏ mọc trên ruộng.
- Phân bón: Nguyên tắc là phải dùng đủ lượng phân theo quy trình của từng loại giống, loại đất, trong đó bao gồm phân hữu cơ “phân chuồng, phân xanh,...) và phân vô cơ “các loại phân Đạm, Lân, Ka ly,...). Chú ý khi dùng phân chuồng thì phải được ủ hoai và bón sớm trước lúc làm đất lần cuối, không nên dùng phân chuồng bón sau khi gieo cấy, bón trên mặt đất như một số vùng nông dân vẫn làm (điều này sẽ làm cho cỏ mọc rất nhiều).
- Chăm sóc, làm cỏ: Sau khi gieo cấy đến thu hoạch là khoảng thời gian quan trọng để thực hiện các biện pháp chăm sóc, bón phân, làm cỏ,...đây là khâu quan trọng quyết định đến năng xuất và chất lượng lúa “công cấy là công bỏ, công làm cỏ là công ăn”. Vì vậy phải thực hiện bón phân cân đối hợp lý theo quy trình, sau bón phân nên kết hợp làm cỏ bằng tay hoặc các dụng cụ làm cỏ khác để sục bùn tạo sự trao đổi ô xy trong đất sẽ làm cho lúa sinh trưởng khỏe.
- Quản lý nước trong ruộng: Quản lý nước có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo điều kiện cho lúa sinh trưởng khỏe, đẻ tập trung ngay từ đầu sẽ hạn chế được cỏ mọc.
+ Đối với vùng không chủ động tưới tiêu: Sau cấy nên duy trì mực nước vừa phải liên tục trên ruộng sẽ có tác dụng tốt trong việc hạn chế cỏ mọc.
Làm cỏ bằng tay sau cấy
+ Đối với vùng chủ động tưới tiêu, đặc biệt đối với ruộng áp dụng quy trình thâm canh lúa cải tiến “SRI” thực hiện quản lý nước theo “nông lộ phơi”. Sau cấy khi bón thúc lần 1 (vụ xuân bón sau cấy 12-20 ngày, vụ thu mùa bón sau cấy 7-10 ngày) kết hợp làm cỏ bằng tay sau 5-7 ngày rút kiệt nước đến khô nẻ chân chim khoảng 1 tuần cho tiếp nước vào hoặc để khô ruộng vừa đủ ẩm cho đến khi lúa phân hoá đòng cho nước vào 3-5cm bón thúc đòng; Lần rút nước tiếp theo khi lúa bước vào giai đoạn chín sáp đến thu hoạch rút kiệt nước tạo điều kiện thu hoạch dễ dàng hơn.
- Biện pháp hoá học:
Là một trong các biện pháp quan trọng trong phòng trừ cỏ dại, ngoài thực hiện các biện pháp nêu trên chúng tôi giới thiệu một số loại thuốc trừ cỏ có hiệu quả đang dùng để bà con lựa chọn áp dụng cho phù hợp với ruộng của gia đình.
Về nguyên tắc phải thực hiện theo 4 đúng (chọn đúng thuốc cho đối tượng cỏ dại cần phòng trừ, sử dụng đúng liều lượng theo khuyến cáo, sử dụng đúng thời điểm và phun thuốc đúng kỹ thuật)
* Trừ cỏ trước lúc làm đất: Sau vụ thu hoạch thường có một khoảng thời gian để đất không, đặc biệt trước gieo cấy vụ xuân vì vậy trên ruộng các loại cỏ lá hẹp, lá rộng, cói lác mọc rất nhiều và tốt, một số cỏ đang giai đoạn ra hoa,…để hạn chế cỏ trước khi gieo cấy có thể dùng một số loại thuốc có tác dụng diệt cỏ ngay:
+ Hoạt chất Metsulfuron Methyl (Ally 20DF, Alyrice 200WDG,…) phun xong khoảng một tuần cỏ chết lụi, tiến hành làm đất chuẩn bị gieo cấy.
Phun thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm
* Thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm: Nhóm thuốc này dùng phun đều trên ruộng sau khi gieo 1-3 ngày (ruộng phải bằng phẳng không lồi lõm, đủ độ ẩm, không để ruộng khô nứt nẻ sau phun, phun xong từ 3 - 7 ngày cho nước vào ruộng).
+ Hoạt chất Pretilachlor + Fenclorim(chất an toàn = C.A.T): Sofit 300EC, Vithafit 300EC, Prefit 300EC, Acofit 300EC,...đối với lúa gieo sử dụng nhóm này là chủ yếu ngoài ra có thể sử dụng các loại sau.
+ Hoạt chất Pretilachlor C.A.T: Sonic 300EC, Rifit 500EC,…
+ Hoạt chất Butachlor + C.A.T: New Heco 600EC,...
* Thuốc trừ cỏ hậu nảy mầm sớm: Nhóm này dùng phun cho ruộng gieo hoặc cấy khi cỏ đã mọc được 1-3 lá, ruộng phải có nước xâm xấp.
+ Hoạt chất Bensulfuron Methyl: Beron 10WP, Furore 10WP, Rorax 10WP, Sharon 100WP…Sau sạ từ 3 -7 ngày.
+ Hoạt chất Butachlor: Butanix 60EC, Dibuta 60EC, Heco 600EC, Meco 60EC,…dùng cho ruộng lúa cấy (sau 5 - 7 ngày) và lúa gieo thẳng.
+ Hoạt chất Ethoxysulfuron: Sunrice 15WDG, Sunrice super 13.75WG,…từ 7 - 20 ngày
* Thuốc trừ cỏ hậu nảy mầm muộn
+ Hoạt chất Metsulfuron Methyl: Ally 20DF, Super–Al 20 DF, Alyrius 200EC,…dùng cho ruộng lúa gieo hoặc cấy sau 15-30 ngày khi cỏ đã mọc được từ 3 lá trở lên.
*Thuốc trừ cỏ lồng vực (cỏ mỳ, cỏ gạo) đã lên: Sau khi sử dụng nhóm trừ cỏ tiền nảy mầm để diệt cỏ lồng vực nhưng trên ruộng vẫn còn thì sử dụng loại thuốc hậu nảy mầm có hoạt chất Bispyribac – Sodium: Cỏ cặp Nominee 10SC phun khi cỏ mọc 2- 4lá; Hoạt chất Pyrazosulfuron Ethyl + Quinclorac: Sifa 28WP phun sau gieo cấy từ 10-25 ngày; Hoạt chất Cyhalofop – butyl: Clincher 10EC; Cyhany 250EC,…phun sau 7-18 ngày sau sạ.
Chú ý: Khi sử dụng cần đọc kỹ hướng dẫn trên nhãn để lựa chọn loại thuốc cho phù hợp với ruộng nhà mình; Trên ruộng lúa gieo có thể hỗn hợp nhóm tiền nảy mầm và thuốc hậu nảy mầm sớm có đuôi WP để phun trừ cho hiệu quả rất cao; Không sử dụng thuốc trừ cỏ khi rét dưới 15oC; Không hỗn hợp thuốc trừ cỏ với các thuốc trừ sâu bệnh khác./.
Nguyễn Đình Hương
Tác giả bài viết: Nguyễn Đình Hương
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập15
- Hôm nay1,093
- Tháng hiện tại6,747
- Tổng lượt truy cập7,606,316
Video Clip